Szkoła

Materiały dotyczące histori szkoły znalazły się tutaj dzięki uprzejmości pani Elżbiety Fliśnik-Przejczowskiej. Pochodzą z opracowania pt. Historia szkoły [w:] "Ryczów. Z dziejów wsi i parafii" Kraków 2002.

Historia szkoły.

"Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Kościuszki ma długą, bo ponad 165 letnią historię. Dzięki zachowanej do naszych czasów Kronice szkolnej można zrekonstruować początki szkolnictwa w Ryczowie. Jak wynika z dokumentów, inicjatorem i założycielem szkoły w Ryczowie był ks. Jan Biedrończyk. W 1837 roku, obejmując administrację parafii, czynił starania, aby przy kościele istniała szkoła parafialna. Nie znajdując odpowiedniego pomieszczenia na szkołę, odstąpił jedną izbę na plebanii. (...)

Funkcję nauczyciela pełnił na początku organista pracujący w tutejszej parafii, był nim pan Wawrzynowicz. Po jego śmierci obowiązki te przejął pan Tomasz Dziewiński, z kolei po jego oddaleniu ks. Biedrończyk przyjął Józefa Zwalińskiego. Potem zadanie prowadzenia szkoły powierzono panu Wadze, a po nim - panu Kołoczyńskiemu. Tak przedstawiały się początki szkoły w Ryczowie. Niestety, posiadane źródła archiwalne nie dostarczają szczegółowych informacji, np. o liczbie uczniów w działającej szkole parafialnej."

E.Fliśnik-Przejczowska

Założyciele.

"Głównym założycielem szkoły był ks. Jan Biedrończyk, jemu to wieś zawdzięcza pierwszą placówkę szkolną. Natomiast mieszkańcy gromad: Ryczów i Półwieś wspólnymi siłami wybudowali pierwszy dom, przeznaczony na szkołę i mieszkanie nauczyciela. W roku 1859, w celu założenia szkoły trywialnej (pospolitej) w Ryczowie, zobowiązali się oni do pomocy nauczycielowi i szkole, o czym świadczyła podpisana przez przedstawicieli obu gromad deklaracja. (...)


Przyjęto ją dnia 9 listopada 1859 roku, a podpisali ją: Mateusz Starowicz i Stanisław Starowicz - deputowani z Ryczowa, Józef Monica i Jan Pióro - deputowani z Półwsi, pan J. Zwoliński, Józef Szwed - wójt Ryczowa, Stanisław Kubas - wójt Półwsi oraz ks. Jan Biedrończyk - proboszcz parafii w Ryczowie. W roku 1873 podobne obowiązki nałożyła na mieszkańców C.K. Krajowa Rada Szkolna we Lwowie, która przemianowała szkołę trywialną na etatową zatrudniającą jednego nauczyciela.(...)


Nauczyciela szkoły mianowała Rada Szkolna Okręgowa. Najwyższy nadzór nad szkołami pełniła Wysoka C.K. Rada Szkolna Krajowa we Lwowie, której przewodniczącym był namiestnik. Dozór natomiast sprawowali niższej rangi Inspektorzy Okręgowi oraz Księża Dziekani - dozorcy dystryktowi szkół. Od roku 1867 funkcje Księży Dziekanów, jako nadzorców szkolnych, pełniły tak zwane Komitety Szkolne. Z kolei na mocy ustawy z dnia 25 czerwca 1873 roku obowiązki nadzoru szkoły przejęły Rady Szkolne Miejscowe. Pierwszym przewodniczącym Rady Szkolnej Miejscowej przy szkole w Ryczowie, Spytkowicach, Bachowicach był Jan Michalski, proboszcz ze Spytkowic. W czerwcu roku 1876 utworzono Radę Szkolną Miejscową w Ryczowie, w skład której weszli:


Wielebny ks. Jan Biedrończyk - proboszcz miejscowy,
Wielebny pan Tytus Drohojewski - właściciel dworski,
Panowie Józef Zieliński i Jan Bakałarz - członkowie wybrani z gminy Ryczów,
Pan Jan Brania - członek wybrany z gminy Półwieś.


W radzie tej także pracował miejscowy nauczyciel, Józef Dudziak, a po jego przeniesieniu, od 30 września 1876 roku, Jan Grabowski, którego następcą od 1 września 1877 roku został Stanisław Jamborek. Przewodniczącym tejże rady był Józef Zieliński. Nadzór dydaktyczno - pedagogiczny powierzono miejscowemu inspektorowi, panu Tytusowi Drohojewskiemu. Członkowie Rady Szkolnej Miejscowej wybierani byli co trzy lata. W jej skład wchodzili: przedstawiciele miejscowego społeczeństwa, dworu i kościoła. Rada Szkolna Miejscowa zatwierdzana była przez Radę Szkolną Okręgową."

E.Fliśnik-Przejczowska